“पइला–पइलावा
साबासो तुम्याङरे पाङ्भे मेवाखोला साबादो सामरीति युङे रैछ । खेन्ले कुस्सा लथिक् धनकर्ण वये रैछ । खेन्ले कुमेन्छिमा नेच्छी तारुसी रैछ । हेक्केआङ् थो तारुमेन्ले कुमिङ् क्वाहाङ्मा रछ । कथोबेन्ले कुमिङ सुगिक्मा रछ । हेक्केआङ् क्वाहाङमेन थो युङ्सी । कान्छी सुगिक्मेन कथो युङसिङ । खेन्ले कुसा धर्मवीर मुथिक खेन्ले कुसा नुसे मेवये । कुमिङ सेबेङहाङ, माइलाले कुमिङ भागीदत्त, साईलाले कुमिङ चित्ताबाङ, काईलाले सामदुङेहाङ, अन्तरेले कुमिङ युराहाङ, जन्तरेले कुमिङ बलसिंहहाङ, फोतबाले कुमिङ अहेवाबा । भगीदत्तको छोरा धोजु राई एकजना मात्र । उसको छोरा जिते राई, भर्ते राई, र त्रिमान राई । जिते राईको छोरा लाखमान राई र त्यसपछि अपुताली । भर्ते राईको छोरा हर्के राई, उसको छोरा कमल र त्यसपछि रामकुमार । त्रिमान राई अपुताली ।”
संखुवाशभाका दाजुभाइबाट २०७५ सालमा प्राप्त टिपोटलाई आधार मान्दा साँबा–फयङ–तुम्याङको पाँचौं पुस्ताका धनकर्णको कान्छी श्रीमतिका सन्तान संखुवाशभामा छुट्टिएर बसेको देखिन्छ । पाँचथर र संखुवाशभाका दाजुभाइका वंशावलीको तुलनात्मक अध्ययनका आधारमा विक्रम् सम्बत १८०० सालतिर धनकर्णका कान्छीपट्टिका सन्तान संखुवाशभाका फैलिएको बुझिन्छ । विक्रम सम्बत १८०० सालपछि चैनपुरमा काङसोरे नेतृत्वका लिम्बूवान सैनिक फौजमा सामेल भएर युद्ध गर्न मेवाखोलाका साँबा पनि गएका थिए भनेर इतिहासलाई उल्लेख गर्दै साँबा मिङ्स्रा सम्चुम्भोले बताएको छ । यसआधारमा त्यसबेला संखुवासभा क्षेत्रमा साँबाको आवतजावत बढेको देखिन्छ । अरुण–बरुण क्षेत्र साँबाको पुर्खाको डुल्ने घुम्ने शिकार खेल्ने स्थान भएको त मुन्धुममा पनि उल्लेख छ । तर ऐतिहासिक आधारमा गोरखाली–लिम्बूवान युद्धको श्रृङ्खला आरम्भ भएपछि वि.स. १८०० सालपछि मेवाखोलाबाट फयङ साँबा संखुवासभामा आउजाउ गर्दा एक गुँडका सन्तान त्यहाँ पनि फैलिएको देखिन्छ । यस आधारमा त्यहाँ २५० वर्षभन्दा बढी समय र आठ पुस्ता व्यतित भएको देखिन्छ । हाल त्यहाँ साँबा–फयङ–तुम्याङको बाह्रौं–तेह्रौं पुस्ता चल्दैछ ।
उल्लेखनीय कुरो के छ भने, माथिको टिपोट अनुसार त्यहाँका कतिपय दाजुभाइले आफ्नो थर राई लेखेको पनि देखियो । यस विषयमा टीकाटीप्पणी गर्न अघि विषयवस्तुको गहिरो अध्ययन गर्नु राम्रो हुन्छ ।
Continue reading संखुवाशभाको वंशावली
